bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

...

ekososializm

əjdahalar   googlla


    #sözaltı wiki təsadüfi wiki gətir

    yazarın wiki entryləri: rousseau - neoliberal iqtisadi siyasət - marksist feminizm
    1. Ekososializm 1970-ci illərdə bəzi Avropa ölkələrindən intellektualların ekososialist anlayış yaratma cəhdləriylə ortaya çıxmışdır. Ancaq terim olaraq 1980-ci illərdə Almanya’da qurulmuş -günümüzdə dünyanın ən sözü keçən yaşıl partiyalarından biri olan - Alman Yaşıllar Partiyasının özünü ekososialist olaraq adlandırmasından sonra dünya ədəbiyyatına qazandırılmışdır. Xüsusən, 1990’larda və 2000-ci illərdən sonra dünya üzrə böyük güc qazanmağa başlayan ekososializm anlayışının James Conner, John Bellamy Foster, Michael Löwy, Joel Kovel, Andre Groz kimi tərəfdaşları var.
    Ekososializmin təməl məntiqi, illər keçdikcə özünü daha çox göstərən ekoloji krizin mənşəyində kapitalist sistemə bağlı istehsal və ən önəmlisi istehlak tərzi yatmaqdadır. Məhz bu səbəbdən də günümüzdə dünyanın bir çox yerində xalqa “sürdürülebilir kalkınma/sürdürülebilir gelecek” adıyla mənimsədilməyə çalışan çevrə dostu politikalar qəbul edilməməkdədir. Bu beynəlmiləl çevrə proyektinin təməl hədəfi yoxsulluğu ortadan qaldırmaq; cənub ölkələrinin iqtisadi, sosial, siyasi, mədəni vəziyyətlərini və yaşam tərzini şimal xalqlarının səviyyəsinə gətirmək; bugünün təbii qaynaqlarını qənaətlə və gələcək nəsillərin qaynaqlarını istifadə etmədən istehlak etmək olan ancaq bunları kapitalist sistemdən çıxmadan gerçəkləşdirməkdir. Ancaq yuxarıda da yazıldığı kimi, ekososializm buna şiddətlə qarşı çıxır və kapitalist sistemin kökdən aradan qaldırılmasını, bütün mülklərin dövlətləşdirilməsini, özəl mülklərin (xüsusən də nəqliyyat vasitələrinin) ictimailəşdirilərək daha çox istifadə edilməsini, fosil qaynaqlar olaraq bilinən petrol, qaz, kömür kimi tükənəbilən hammaddələrlə təmin olunan enerjinin günəş enerjisiylə dəyişdirilməsini hədəfləməkdədir. Bundan başqa pulsuz xidmətlərin arttırılması, çalışma saatlarının azaldılması, ictimai bərabərsizliklərin sıfıra endirilməsi, istehsalın daha çox ictimai ehtiyaclar üçün və çevrə faktoru nəzərə alınaraq aparılması kimi geniş proyektləri mövcuddur.
    Ekososialistlər, ekoloji qırımında cənub ölkələrindən daha çox şimal ölkələrinin payı olduğunu da vurğulayırlar. Statistikalara nəzər yetirsək bunun həqiqətən də belə olduğunu görə bilərik. Sadəcə bir amerikalının yaşam tərzini nümunə olaraq göstərsək, ekoloji zərəri bir cənub ölkədə yaşayan vətəndaşın (bu statistika ölkədən ölkəyə dəyişkənlik göstərir) ekoliji zərərindən 1/5/10 hətta 70 qat daha çoxdur.

2 əjdaha

Absurdfikir
#377682


16.08.2023 - 18:13
+5762 oxunma
wikiləyən: zazoza



hamısını göstər

üzv ol

...